Verslaafd aan Liefde – Jan Geurtz

Volgens de uitgever: “In Verslaafd aan Liefde toont Jan Geurtz dat onze zoektocht naar liefde en erkenning voortkomt uit een fundamentele zelf-afwijzing. Die proberen we te compenseren door waardering van anderen, en vooral door een succesvolle liefdesrelatie. Maar dat werkt averechts: het versterkt juist die fundamentele onzekerheid en afhankelijkheid. Zo ontstaat er een verslaving aan liefde en erkenning, en aan de veiligheid van een relatie. De meeste liefdesrelaties lopen daardoor na een tijdje op de klippen, of -misschien nog erger- verzanden in een gezapig samenzijn zonder veel ruimte voor groei en geluk. Met humor en praktische voorbeelden wordt een uitweg getoond uit deze vicieuze cirkel. Eenmaal ontdaan van zelf-afwijzing blijken al onze pijnlijke emoties en diepe verlangens naar liefde en seks niet langer een obstakel, maar juist de toegangspoort naar een staat van zijn die volledig vrij is van beknelling en afhankelijkheid, en die - met of zonder relatie - vervuld is van liefde en helderheid.“

Een boek dat niet specifiek over polyamorie of open relaties gaat maar dat toch hier thuis hoort omdat op een uitstekende manier een aantal fundamentele uitdagingen van de liefde behandelt. Jan Geurtz komt uit de verslavingszorg en is boeddhist. Vanuit die twee perspectieven kijkt hij naar de liefde.

In deel 1 van het boek is vooral de verslavingstherapeut aan het woord. Hij rafelt helder en confronterend de cyclus uiteen die ten grondslag ligt aan veel relatieproblemen. Je ziet je zelf als onvolmaakt en incompleet. Daarmee wijs je jezelf ten diepste af. Dan komt er een nieuwe liefde op je pad. Hij/zij is in jouw ogen perfect, vult jouw gebreken aan en maakt jou daarmee compleet en de moeite waard. Na verloop van tijd realiseer je je dat de ander toch niet zo perfect is. Bijvoorbeeld, als die zo perfect is, waarom valt hij/zij dan op mij? De relatie verliest zijn glans en, erger nog, je voelt je opnieuw onvolmaakt en incompleet. Het enige dat je kan redden is een nieuwe, betere(?) relatie. Vervolgens herhaalt zich dat proces. Steeds weer opnieuw heb je de waardering nodig van een nieuwe liefde. En steeds weer blijkt het geluk van korte duur. Je bent ‘verslaafd aan liefde’.

In deel 2 spreekt vooral de Boeddhist Geurtz. Hij legt uit dat je het geluk in je zelf dient te vinden door je te ontdoen van de oordelen over jezelf. Daarvoor houdt hij onder andere een reeks meditatietechnieken technieken.

“Verslaafd aan Liefde” is niet echt een vrolijk boek. De samenvatting rept over “humor” maar eerlijk gezegd kan ik me daar niets van herinneren. Het boek behandelt de liefde op een pathologische manier, vooral gericht op het lijden dat ermee gepaard kan gaan. Dat past bij de Boeddhistische achtergrond van Geurtz. Desalniettemin vind ik vooral deel 1 van het boek erg en voor iedereen zinvol. Het is goed geschreven en het legt pijnlijk precies de vinger op zere plek. Alleen al het doorzien van dit proces en de zelfkennis die daardoor ontstaat is enorm behulpzaam, in een monogame relatie maar al helemaal in de nog complexere situaties die polyamorie kan veroorzaken. In deel 2 verliest Geurtz me een beetje. Ik ben zelf zen-beoefenaar en mediteer ook veel. Ik ervaar zelf ook de waarde ervan voor relatie-gerelateerde uitdagingen. Desondanks heb ik er persoonlijk wel moeite om het zo als een wondermedicijn te presenteren als Geurtz doet.

Al met al een enorme aanrader, al was het alleen maar voor deel 1.