Goede afspraken maken, hoe doe je dat?

Het is spannend als je relatie een nieuwe vorm krijgt. Misschien ga je je relatie openen, misschien verandert er iets anders. Wat vanzelfsprekend leek, is dat voortaan niet meer. Wat gaat het betekenen voor je relatie? En voor jezelf? Of misschien ben je zelf single en begin je een relatie met iemand die al een relatie heeft. Waar ben je precies aan toe? Het is niet vreemd als je je onzeker voelt, zeker in het prille begin van een nieuwe situatie. Misschien wil je eigenlijk helemaal geen open relatie maar probeer je daar toch je partner ruimte voor te geven. Er is geen standaardmodel voor nonmonogame relaties en sowieso is elke relatie uniek. Je zoekt houvast om je weg te vinden. Een stel goede afspraken helpt enorm.

Waarom zijn goede afspraken belangrijk?

We zien nogal eens stellen die elkaar de ruimte gaan geven en daarbij wel lang en intensief gepraat hebben over verlangens en lastige gevoelens, maar níet concreet genoeg geworden zijn in wat dan wél en niet OK is in de kwetsbare eerste onderzoeksfase. Degene die iemand anders ontmoet raakt vol vuur en enthousiasme en lijkt spoorslags vertrokken uit de relatie, de andere partner in onzekerheid achterlatend. Emoties knagen aan het geduld en relativeringsvermogen. Verwachtingen over en weer blijken impliciet te zijn en niet expliciet (genoeg) uitgesproken. Het vertrouwen krijgt een deuk. Die eerste kwetsbare onderzoeksfase vraagt om een delicate balans van bescherming en veiligheid aan de ene kant en de ruimte en vrijheid voor onderzoek en ontmoetingen. Zonder goede afspraken komt enerzijds vertrouwen te zeer in de knel en frustreert anderzijds de mogelijkheid tot ontplooiing.

Verder, als een partner de wereld buiten onderzoekt, kan de bestaande relatie (tijdelijk) op het tweede plan komen, bewust of onbewust. Als één van de partners achterblijft, kan dat frustrerend werken. Ook als allebei de partners nieuwe ontmoetingen hebben, kan dat de bestaande relatie uithollen. Bewust investeren in de bestaande relatie is belangrijk maar sneeuwt vaak onder en dus is het slim om ook daarover goede afspraken te maken.

Waarover maak je afspraken?

Dat is helemaal aan jullie zelf. Over wat belangrijk is voor tenminste één van jullie. Als vuistregel: hoe harder dat iets schuurt, hoe belangrijker afspraken erover zijn. Dit is een lijstje van veel voorkomende onderwerpen:

• • Seks en intimiteit – Wat versta je precies onder intimiteit en seks? Wat wel, wat niet? Met wie? Wanneer? Waar? Hoe ga je om met veilig vrijen?
  • Liefde & verliefdheid – Misschien dat seks met een ander OK is, maar ook als iemand verliefd wordt? En als dat niet zou mogen, hoe denk je dat te voorkomen en wat doe je als dat toch gebeurt?
  • Onderlinge communicatie – Wat vertel je elkaar? Wat niet? Wanneer, vooraf of achteraf? Gevraagd of ongevraagd? Waar ligt de grens van privacy, ook van de andere partners? Hoe communiceer je met elkaar als de één bij een andere partner is?
  • Communicatie met de buitenwereld – Wat vertel je kinderen, familie, vrienden, collega’s? Wanneer?
  • Tijdsbesteding – Hoeveel tijd besteed je met andere partners? Of, misschien beter, hoeveel tijd besteed je aan elkaar?

Vergeet ook niet om afspraken te maken over het versterken van je bestaande relatie:

• Vertrouwen en veiligheid: Wat heb je nog meer nodig voor onderlinge vertrouwen en veiligheid (zie ook dit artikel)
• Nieuwe energie: Wat gaan je doen om samen nieuwe energie in je bestaande relatie te blazen? (zie ook hier)

Maar wat zijn ‘goede’ afspraken dan?

Over de inhoud van die afspraken gaan we hier geen oordeel geven, want dat is aan jullie zelf. Wat telt, is of de afspraken jullie helpen. En dan zijn er wel een paar vuistregels te geven. Iedereen die wel eens in een project gewerkt heeft kent de uitdrukking dat afspraken SMART moeten zijn, wat een acroniem is voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Dat geldt ook hier. Het aangaan van een open relatie kun je immers ook als een soort project zien. Ik verklap alvast dat de T van Tijdgebonden hier misschien wel het allerbelangrijkst is.

Specifiek – wees kristalhelder

Wees zo specifiek mogelijk over belangrijke onderwerpen. Wat is (op dit moment) wel en niet OK? Wat versta je onder ‘seks’ met iemand anders? Wel of niet overnachten? Wanneer vertel je precies dat er iemand anders in het spel is? Wat vertel je elkaar wel en niet?

Meetbaar – laat zo min mogelijk misverstanden

Hoe verdeel je je tijd? Als je een andere partner gaat zien, hoe vaak, hoe lang? Hoeveel partners is OK?

Acceptabel – voor iedereen

Afspraken werken alleen als ze acceptabel zijn voor alle relevante betrokkenen. Eenzijdige afspraken zijn geen afspraken maar geboden of verboden. En dat gaat onherroepelijk wringen. Ook afspraken tussen twee partners die eenzijdig een derde partner betreffen zijn voer voor frictie en dus niet handig. Onderhandelen en waar mogelijk met elkaar meebewegen helpt om een betrouwbare basis onder de afspraken te leggen.

Realistisch – spreek niks af dat toch niet haalbaar is

Misschien is het verleidelijk om heel idealistisch te zijn of juist heel restrictief. Hoe lastig het soms ook is, het helpt om met twee benen op de grond te blijven en de realiteit te aanvaarden. Zo zijn wij vrij sceptisch over een afspraak die we regelmatig tegen komen onder swingers: “Seks met een ander is OK, maar je mag niet verliefd worden”. Verliefd worden heb je niet in de hand, wél wat je ermee doet. Een realistischer afspraak is bijvoorbeeld: “Mocht ik verliefd worden, dan meld ik het meteen en dan bespreken we verder wat te doen”. Je kunt je ook afvragen of het omgekeerde realistisch is: “We gaan samen een weekend weg, maar hebben geen seks”. Je hebt niets aan afspraken die waarschijnlijk toch verbroken worden.

Tijdgebonden – focus op de korte termijn

In projecten betekent ‘tijdgebonden’ meestal dat zaken op een bepaald moment klaar moeten zijn. Hier bedoelen we iets anders. Maak afspraken voor een bepaalde periode, bijvoorbeeld voor de komende twee maanden. Je maakt een set afspraken die op dit moment gelden en tot een van te voren afgesproken einddatum. Bovendien spreek je af hoe je in die periode elkaar op de hoogte houdt en tussentijds evalueert. Een vast moment in de week afspreken waarop alles op tafel komt, werkt in de praktijk vaak heel goed. Die periode kun je allebei gebruiken om te onderzoeken wat je te onderzoeken hebt, binnen de grenzen van de afspraken. Als de afgesproken periode eindigt, maak je weer afspraken voor een nieuwe periode. Het is verstandig om in het begin die periode niet te lang te maken. Op termijn zul je waarschijnlijk merken dat die periode langer wordt. Dat is een teken dat je relatie geleidelijk in de nieuwe situatie stabieler wordt.

Afspraken tijdgebonden maken heeft dus een dubbel effect. Het geeft aan de ene kant duidelijkheid, grenzen en een zekere rust binnen de periode. Aan de andere kant geeft het de ruimte om geleidelijk naar een nieuwe situatie toe te groeien.