Kitty Chambliss presenteert ons de Jealousy Survival Guide, een praktisch zelfhulphandboekje (net meer dan 100 pagina’s) om jaloezie beter te hanteren. Geen spiritueel diepgravende of hoogvliegende concepten, maar praktische rechtvoorzijnraap recepten, oefeningen en how-to lijstjes. Heel veel nuance en diepgang moet je dus niet verwachten, maar op zijn tijd is zo’n nuchtere aanpak ook best weer eens verfrissend.
You can stand it
De terugkerende mantra van het boek is “You can stand it”. Jaloezie is een gewone emotie, net als alle andere. De wereld vergaat niet. Zie het als een vriend die je erop attendeert dat er iets in je leven je aandacht vraagt. Je emoties zijn van jou, niet van je partners. Jij bent er zelf verantwoordelijk voor en kunt er ook wat mee doen. Dan is het allemaal prima vol te houden, en kun je er nog wat van leren ook.
Vijf triggers, twee reacties
Jaloezie komt in soorten en maten. Onder andere hier en hier hebben we dat op deze site al een paar keer toegelicht. Chamblis definieert jaloezie als de angst om te verliezen wat je hebt. Dat in tegenstelling tot afgunst: willen hebben wat een ander heeft. Ze beschrijft vijf triggers die je moet leren te onderscheiden: bezitterigheid, laag zelfbeeld, controledrang, kwetsbaarheid en de reële situatie dat iemand jouw partner wil inpikken. Onafhankelijk van de trigger heb je de keus hoe je reageert, disruptief (met man/vrouw en macht proberen een eind aan de situatie te maken), of constructief (hoofd en hart koel houden en de situatie ten positieve proberen te draaien).
SOS
Het leukste onderdeel van het boek vind ik het SOS model, dat staat voor Stop, Observe, Strategize. Het leert dat je op een vervelende trigger in drie stappen kunt reageren:
- STOP: word je bewust dat iets je raakt. En doe dan even helemaal NIKS. Niet reageren niet terugtrekken, niet verdedigen, niet aanvallen. ‘You can stand it’
- OBSERVE: Wat is er nu precies aan de hand? Wat gebeurt er nu echt, wat zijn de feiten? Wat voel ik daarbij? Wat vind ik ervan? Welke oude pijn wordt geraakt?
- STRATEGIZE: Hoe kan ik het meest effectief reageren? Wat is mijn strategie? Door ‘defusie’ kun je je gevoelens en gedachten maar eens laten zijn wat ze zijn. Voor het moment doe je even niks. Compassie met jezelf én de ander en meditatie werken helend. Een kompas van kernwaarden helpt om te navigeren en je die acties te kiezen die bij je passen. En last but not least, communicatie, communicatie en communicatie is je essentiële gereedschap. Dit alles is natuurlijk een samenvatting in vogelvlucht. De nadere uitwerking van deze strategieën, inclusief praktische oefeningen, beslaat de helft van het boek.
Volgens goed Amerikaans zelfhelpboekengebruik grossiert Chambliss in acroniemen (FEAR = False Expectations Appearing Real) en simplicificaties. Zo ook deze SOS benadering. Toch vind ik die wel zinvol. Ik heb het model nergens anders teruggevonden dus ik veronderstel dat het een bedenksel van Chambliss zelf is. Ik gebruik het inmiddels ook als coach voor cliënten met heel andere vragen.
Aan de slag
Al met al graaft de Jealousy Survival Guide niet erg diep, maar degenen die houden van een nuchtere, praktische aanpak kunnen er concrete handvatten in vinden om mee aan de slag te gaan.
Verkrijgbaarheid
Jealousy Survival Guide is uitgebracht via het self-publishing platform van Amazon. Daarom is het helaas in Nederland alleen maar digitaal te koop, en alleen als Amazon Kindle e-book. Een paperback versie is te bestellen bij amazon.de, amazon.co.uk of amazon.com