Veelgenoemde waarden, behoeftes, kwaliteiten en verlangens
In verschillende trainingsmodules vragen we je om zelfonderzoek van je waarden, behoeftes, kwaliteiten of verlangens. Dat kan soms een beetje abstract klinken, misschien kun je niet meteen opkomen of wil je controleren of je niks vergeten bent. Daarom hieronder een lijst van ca. 130 veelgenoemde termen. Omdat dezelfde term voor de ene een waarden kan zijn en voor de andere een behoefte, is het één lijst die voor verschillende doelen gebruikt kan worden.
130 termen is erg veel en niet in één keer te overzien. Als suggestie daarom: neem in eerste instantie de lijst snel door en noteer (of streep aan als je deze lijst eerst afdrukt) welke termen een beetje in de buurt komen van wat in aanmerking komt. Wees niet te kritisch. Ga daarna nog eens door je selectie en verfijn die verder. Als richtlijn voor het aantal termen dat je overhoudt: ca. 3-4x het aantal dat je uit eindelijk voor de oefening nodig hebt. Dat aantal wordt meestal aangegeven in de oefening van waaruit naar deze pagina gelinkt is.
De lijst
Aanbidding
Aandacht
Aanpassing
Aantrekking
Acceptatie
Actie
Afronding
Agressiviteit
Alertheid
Altruïsme
Ambitie
Amusement
Assertiviteit
Authenticiteit
Avontuur
Balans
Begrip
Beheersing
Bekwaamheid
Belangstelling
Beleefdheid
Bereikbaarheid
Bescheidenheid
Bescherming
Betrokkenheid
Betrouwbaarheid
Bewustzijn
Bezieling
Collegialiteit
Comfort
Compassie
Competitie
Concentratie
Continuïteit
Creativiteit
Daadkracht
Dankbaarheid
Dapperheid
Degelijkheid
Deskundigheid
Dienstbaarheid
Diepgang
Discipline
Discretie
Duidelijkheid
Duurzaamheid
Echtheid
Eenvoud
Eer
Eerlijkheid
Efficiëntie
Energie
Enthousiasme
Erkenning
Exclusiviteit
Familie
Fatsoen
Flexibiliteit
Gastvrijheid
Geborgenheid
Geduld
Gehoorzaamheid
Geld
Geloof
Geluk
Gelijkheid
Gelijkwaardigheid
Gemak
Gemeenschapszin
Genegenheid
Genot
Geweldloosheid
Gewetensvol
Gevoel
Gezag
Gezelligheid
Gezin
Gezondheid
Goedkeuring
Groei
Gulheid
Handigheid
Harmonie
Horen bij iets
Huiselijkheid
Hulpvaardigheid
Humor
Inclusiviteit
IJver
Integriteit
Intimiteit
Invloed
Inzicht
Jeugdigheid
Kalmte
Kennis
Klantgerichtheid
Kuisheid
Kwaliteit
Leergierigheid
Lef
Leiderschap
Levendigheid
Liefde
Loyaliteit
Luchtigheid
Luxe
Macht
Mannelijkheid
Mobiliteit
Moed
Naastenliefde
Nauwkeurigheid
Nieuwsgierigheid
Nut
Onafhankelijkheid
Ondernemen
Ontzag
Openheid
Oprechtheid
Orde
Originaliteit
Overzichtelijkheid
Overvloed
Ontspanning
Ontwikkeling
Overleven
Passie
Perfectie
Plezier
Prestatie
Privacy
Professionaliteit
Rechtvaardigheid
Regelmaat
Reinheid
Relaties
Respect
Resultaat
Rijkdom
Roem
Romantiek
Ruimte
Rust
Saamhorigheid
Samenwerken
Schoonheid
Seksualiteit
Sensatie
Snelheid
Solidariteit
Spanning
Speelsheid
Spiritualiteit
Spontaniteit
Sportiviteit
Slimheid
Stabiliteit
Status
Structuur
Succes
Tact
Tevredenheid
Toegankelijkheid
Toewijding
Tolerantie
Transparantie
Trots
Trouw
Uitdaging
Uniformiteit
Vakmanschap
Vastberadenheid
Veerkracht
Veiligheid
Verantwoordelijkheid
Verbetering
Verbinding
Vernieuwing
Vertrouwen
Verwondering
Verzorging
Vitaliteit
Voldoening
Volgzaamheid
Voorzichtigheid
Vrede
Vriendelijkheid
Vriendschap
Vrijgevigheid
Vrijheid
Vrolijkheid
Vrouwelijkheid
Waardering
Waardigheid
Waarheid
Warmte
Welvaart
Welzijn
Wijsheid
Winnen
Zakelijkheid
Zekerheid
Zelfbeheersing
Zelfstandigheid
Zuinigheid
Zinvolheid
Zorgvuldig
Zorgzaamheid
Hoe vind ik anderen die nonmonogaam leven?
Eigenlijk is dit niet een echte relatiecoachingsvraag, maar ik krijg de vraag zo vaak dat ik toch een paar suggesties doe.
Wat zoek je eigenlijk?
Het nonmonogame landschap is breed, divers en soms verwarrend. Misschien dat je na een lange monogame tijd jezelf ook weer opnieuw uit moet vinden. Wat helpt om je weg te vinden, is dat hoe beter dat jij zelf weet wat je zoekt, hoe makkelijker je iemand vindt die daarbij past. Dus: wat zoek je eigenlijk? Een nonmonogame liefdesrelatie, of vooral nadruk op seks, of iets daar tussenin? Dat maakt enorm uit voor je zoekvraag. Misschien dat deze artikelen je verder helpen in dat onderzoek: over verschillende vormen van nonmonogamie, over redenen om nonmonogaam te leven en over redenen om juist niét polyamoreus te leven.
Seksgerichte contacten zijn niet mijn specialiteit en er zijn zoveel manieren om die te zoeken, dat ik niet compleet en actueel kan zijn. Daarover is elders meer en betere informatie te vinden dan ik kan geven. Ik beperk me hier tot het vinden van partners voor polyamoreuze cq ethische nonmonogame liefdesrelaties.
Dating sites
Gewone, monogaam-gerichte dating sites zijn helaas nauwelijks geschikt om kandidaat-polypartners te vinden. Veel sites verbieden dat zelfs. Aan de andere kant van het spectrum richten sites als Second Love en Intimatch zich vooral op vinden van (stiekeme) sekspartners. Het lukt soms om daar mensen te vinden die open staan voor meer dan seks, maar dat valt niet altijd mee. Gelukkig zijn er wel een paar alternatieven die dichter in de buurt komen. Helaas is de perfecte site er nog niet maar je eens op de volgende sites kunnen kijken.
- OKCupid: Tot een paar jaar geleden was OKC een zeer goede dating site voor polyamoristen. Weliswaar is het een specifieke polyamorie-datingsite, maar polyamoristen (in spe) kunnen er goed terecht. Je vindt er een zeer gevarieerd publiek met allerhande interesses en voorkeuren. Nonmonogamie heeft er een specifieke plaats. Het kan wel wat tijd en moeite vergen om er je weg te vinden. Helaas is de site een paar jaar geleden overgegaan in andere, commerciële handen. De nieuwe eigenaar heeft de uitbreide zoekmogelijkheden, waar OKC zo geliefd om was, voor een groot deel vervangen door een Tinder-achtige interface. Jammer, maar je kunt er wellicht toch een kijkje nemen. Link: okcupid.com/
- Polyamoriematch: De oudste polyamoriedating-site in Nederland en Vlaanderen. Dit is lang dé plaats geweest om mogelijke polypartners te ontmoeten. De site is echter sterk verouderd en wordt niet goed meer onderhouden. Toch kan het nog steeds de moeite waard zijn er een kijkje te nemen. Link: polyamoriematch.nl/
- Polydating: Als nieuwe site heeft Polydating de omgekeerde uitdaging van Polyamoriematch. Een nieuw technisch platform maar (in 2021) nog maar een kleine gebruikersbasis. Wellicht groeit deze over tijd. Link: polydating.eu/
Dating apps
Er zijn geen specifieke dating apps voor polyamorie. Echter, Feeld is de laatste jaren erg in opkomst onder polyamoristen. De app heeft een beetje de plaats ingenomen die OKCupid (zie onder dating sites) had. Feeld richt zich op ‘open-minded people’. Link: https://feeld.co/
Soms lukt het ook om in de hooiberg van apps als Tinder en Happn daarvoor mooie contacten te vinden. Reken er wel op dat je niet meteen goed begrepen wordt. Het helpt erg om heel duidelijk te zijn in wat je zoekt, zowel in je profiel als in een beginnend chat-contact.
Netwerkactiviteiten
In de loop van de afgelopen 10 jaar is er een groot netwerk ontstaan van grotere en kleinere polyamorie-gerelateerde activiteiten: gespreksavonden, borrels, feesten, picknicks, wandelingen, zowel online als real-life. Deze activiteiten zijn meestal niet bedoeld als dating-activiteiten en het wordt vaak niet op prijs gesteld als je je daar opdringerig opstelt, maar het is een heel leuke manier om anderen informeel te leren kennen, ervaringen uit te wisselen en je netwerk te vergroten. Een overzicht van deze activiteiten vind je op plukdeliefde.nl/agenda of polyamorie.nl/evenementen.
Op dit moment (2021) is er een tiental Nederlandstalige Facebookgroepen rond polyamorie. Je kunt de meeste eenvoudig vinden via de zoekfunctie van Facebook. De meeste groepen zijn expliciet niet bedoeld voor dating. Net als de activiteiten is het wel een manier om ervaringen te delen en te leren van die van anderen.
In het wild
Onderschat ook niet de mogelijkheden om iemand in het wild tegen te komen, bijvoorbeeld op je werk, als je uitgaat of bij activiteiten. Ongeveer 4-5% van de volwassen bevolking leeft op een ethische manier nonmonogaam. De meesten daarvan zijn wat meer seks-gericht maar ca. 1% van de volwassenen heeft, of staat open voor, meerdere liefdesrelaties. Misschien klinkt dat weinig, maar dat zijn in Nederland en Vlaanderen toch ca. 200.000 mensen. In wat grotere organisaties en netwerken lopen er altijd wel een paar gelijkgestemden rond. Zeker als je in kringen verkeert die wat meer open-minded zijn kan dat best een flink aantal zijn. De kunst is om die mensen te vinden. Het recept daarvoor is eigenlijk simpel: hoe meer je jezelf openstelt, hoe makkelijker anderen dat naar jou doen.
De grootste kans maak je in omgevingen waarin zich meer open-minded mensen begeven, zoals tantra, ecstatic dance, spiritualiteit, kink, bdsm. Wat meer voor jongeren is wellicht een onverwachte omgeving: de klimhal. Om een of andere reden is bolderen onder jongere polyamoristen erg populair.
Voor vrouwen
Als je als vrouw aangeeft dat je open staat voor een nonmonogame liefdesrelatie, dan loop je op dating sites, apps of social media de kans dat je een stortvloed van mannelijke aandacht krijgt. Echter, dat zijn lang niet altijd om mannen die op zoek zijn naar een liefdesrelatie. Ook al is je profiel daarover heel duidelijk, vaak ligt toch de nadruk op snelle contacten voor seks. (Mijn excuses voor gendernormatieve taalgebruik in deze en de volgende paragraaf. Ik generaliseer en versimpel omwille van de duidelijkheid. Natuurlijk is de echte wereld, gelukkig, een stuk veelkleuriger.) Dat kan intimiderend zijn. Je bent natuurlijk helemaal vrij om aan te geven als je daar niet van gediend bent. Er zijn wel degelijk mannen zijn die wél voor een liefdesrelatie willen gaan. De juiste kritische vragen aan het begin van een contact helpen om het onderscheid te maken. Aan de andere kant is het ook niet helpend om, misschien gestimuleerd door de aandacht, de lat onrealistisch hoog te leggen. Juist voor de meer serieuze, bescheiden mannen kan het een hele kluif zijn om in de hausse zichtbaar te blijven. Gaandeweg kun je ontdekken wat voor jou dié aspecten zijn die voor jou werkelijk van belang zijn om een beginnend contact verder te onderzoeken.
Voor mannen
Als man helpt het om heel eerlijk te zijn naar jezelf: waar gaat het mij om? Als seks je belangrijkste doel is, helemaal prima. Het helpt alleen niet als je dat zoekt onder de vlag van polyamorie. Je kunt dan rekenen op kritische vrouwen of je wordt helemaal genegeerd als je ze benadert. Zoek in plaats daarvan andere vrouwen in andere kanalen. Zoek je als man juist een liefdesrelatie, dan kan de ‘concurrentie’ intimiderend zijn. Misschien ontmoet je vrouwen met een waslijst van criteria, waaraan jij nooit kunt voldoen (en hoogstwaarschijnlijk geen enkele andere man) De praktijk is dat het uiteindelijk allemaal wel meevalt. Onder polyamoristen is de verdeling man/vrouw redelijk gelijk. Het belangrijkste is dat je authentiek blijft, in je eigen kracht staat en werkelijke belangstelling hebt voor de ander.
Geef het de tijd
Verwacht niet dat het aangaan een nieuwe polyrelatie zo gebeurd is. Dat is voor monorelaties ook niet zo. Het kost tijd om voor jezelf uit te vinden wat werkelijk belangrijk voor je is en dan moet je ook nog maar eens iemand ontmoeten die daar bij past en voor wie het omgekeerd ook zo werkt. Het beste werkt om open te staan voor wie je ontmoet en samen uitzoeken of het tussen jullie zou kunnen werken. En dat kost nu eenmaal tijd….
Veel succes en plezier op je tocht!
Polyamorie en kinderen
Als jij er voor kiest om polyamoreus te leven, kan dat ook het leven van je kinderen beïnvloeden. Misschien maak je je daar zorgen over. In de praktijk valt dat vaak reuze mee.
Kies wat en wanneer je vertelt
Iedereen heeft recht op privacy, ook jij, ook ten opzichte van je kinderen. Zolang hen dat niet direct raakt, is dat jouw privé-leven. Voor sommige vormen van nonmonogamie is het ook helemaal niet nodig om anderen in te lichten. Zo houden swingers vaak hun seksleven geheim voor hun gezin. Voor polyamorie kan dat anders liggen, afhankelijk van hoe je dat vormgeeft. Als een partner regelmatig over de vloer komt, of als je zelf vaak weg bent, kan het belangrijk voelen om daar rekenschap over te geven. Kijk daarbij vooral naar wat belangrijk is voor je kinderen. Misschien heb je zelf de behoefte om je nieuwe geluk van de daken te schreeuwen, maar laat leidend zijn wat nodig en helpend is voor hen. Kinderen zitten niet op details te wachten. Het kan ook verstandig zijn om niet meteen bij een nieuwe partner te vertellen hoe de vork in de steel zit, maar even te wachten tot je relatie een beetje stabiel is.
Kinderen groeien even gelukkig op
Om een vooroordeel uit de weg te ruimen: kinderen in een polyamoreuze omgeving groeien even gelukkig op als in een monogaam gezin. De Amerikaanse therapeut en onderzoeker Elisabeth Sheff heeft hier veel onderzoek naar gedaan (zie haar boeken onder aan dit artikel). Dertig jaar lang heeft ze polyamoreuze gezinnen en hun kinderen gevolgd en geïnterviewd. Haar conclusie is dat het opgroeien in een polyamoreuze omgeving geen negatief effect heeft op kinderen. De vergelijking dringt zich op met samengestelde gezinnen na scheiding en met LHBT+ gezinnen. Het blijkt veel belangrijker hoe respectvol en liefdevol ouders met elkaar omgaan en met andere partners, dan hoe de precieze gezinssamenstelling is.
Kleine kinderen vinden normaal wat jij normaal vindt
Kleine kinderen vinden het vaak helemaal niet raar als papa of mama nog een vriend of vriendin heeft. Zij hebben zelf immers ook meerdere vriendjes en vriendinnetjes, dus waarom hun ouders niet? Met seks zijn ze nog niet bezig en daar hoef je ze ook niet mee lastig te vallen. Voor hen is het daarom vaak niet gek als een vriend of vriendin blijft ‘logeren’ of dat één van hun ouders uit logeren gaat. Wat iets oudere kinderen het meest zorgen kan baren is of hun ouders wel bij elkaar blijven. Als jij en je partner dat allebei volmondig kunnen beamen, is voor hen de kou meestal wel uit de lucht. Hoe normaler en meer ontspannen jij er mee omgaat, hoe normaler het voor je kinderen is.
Oordelen uit de omgeving
Misschien maak je je druk over het oordeel van je omgeving, zoals de grootouders of praatjes op het schoolplein. Meestal komen oordelen van grootouders voort uit bezorgdheid. Die vinden niets belangrijker dan dat het goed gaat met hun kinderen en kleinkinderen. Maken je (schoon-)ouders zich zorgen over jouw geluk, dan kun je ze vaak geruststellen door uit te leggen waarom nonmonogaam leven voor jou belangrijk is, waarom jou dat gelukkiger maakt en waarom dat uiteindelijk ook je kinderen ten goede komt. Je kunt ze ook verwijzen naar het werk van Elisabeth Sheff.
Misschien ben je bang dat je kinderen gepest gaan worden op school. Helemaal uitsluiten dat er op het schoolplein opmerkingen over jou en je liefdesleven gemaakt worden, kun je natuurlijk niet. Bedenk dan dat sowieso alles dat anders is dan ‘normaal’, en de keuzes die je daarin maakt, aanleiding kunnen geven voor commentaar. Dat kan gaan over smartphones, kleren, wel of niet laat naar bed, wel of niet naar een programma kijken. Als ouder heb je de taak om jouw kinderen op te voeden tot zelfstandig denkende wezens, die hun eigen keuzes kunnen maken, soms tegen de stroom in. Met jouw keuzes over jouw liefdesleven en hoe jij daar voor gaat stáán, kun je een voorbeeld voor je kind zijn.
De praktijk leert dat hoe minder jij je laat leiden door oordelen van anderen, hoe vanzelfsprekender en gemakkelijker het is voor je kinderen.
Pubers – de onvoorspelbare groep
Pubers zijn net hun eigen seksualiteit aan het ontdekken. Ze worden er zich dan ook bewust dat hun ouders een seksleven hebben en dat is juist niét iets waar ze mee geconfronteerd willen worden. En als hun ouders dan ook nog eens iets ‘raars’ doen, anders dan anderen, is dat nog een extra reden om zich tegen je af te zetten. Makkelijk is dat soms niet. Het kan ook zijn dat ze bang zijn voor ontregeling van de veilige haven van het gezin. Bedenk dat het bij het ontwikkelingsproces van pubers hoort om zich los te maken van hun ouders en dat dat soms met veel verbaal vertoon gepaard gaat. Ook hier kun je ze indirect helpen door zelf het voorbeeld te geven en te staan voor je keuzes en daar zorgvuldig mee om te gaan.
Het kan ook juist reuze meevallen. Pubers krijgen tegenwoordig echt wel mee dat er verschillende relatievormen bestaan waaruit je vrij kunt kiezen. Het is voor hen ook veel gewoner dan vroeger om een tijdje meerdere dates tegelijkertijd te hebben. Misschien ben je ze wel tot voorbeeld, zodat ze later zelf vrij hun relatievorm kunnen kiezen.
Volwassen kinderen
Als je kinderen volwassen zijn en het huis uit gaan, treedt voor jezelf weer een tijdperk van vrijheid aan. Er is minder praktische noodzaak om hen in te lichten, maar vaak wil je dat toch wel. Meestal geeft dat weinig discussie omdat je kinderen inmiddels hun eigen weg gevonden hebben en zich niet meer afhankelijk van jou voelen. Als het een enkele keer toch slecht valt, heeft dat vaak te maken met een eerder trauma, zoals een slecht verlopen scheiding. Ga daarover dan in gesprek, en zoek daar eventueel hulp bij.
Samengevat: sta rustig en zeker achter je keuze en wees er ontspannen over.
Eigenlijk komt al het bovenstaande er op neer dat je je kind het beste helpt door rustig en zeker achter je keuze te staan en er zo ontspannen mogelijk over te doen, tegenover hen, tegenover je partners en tegenover de omgeving.
Soms kun je beter niet aan polyamorie beginnen
Polyamorie kan een prachtige relatievorm zijn maar, eerlijk is eerlijk, niet voor iedereen. De emotionele pieken kunnen hoog zijn maar de dalen ook diep. Er liggen ook wat valkuilen op de weg. Het vraagt nogal wat van jou en je partner(s) om daar doorheen en omheen te navigeren. Polyamorie is mogelijk geen goede keuze als één van de volgende situaties voor jou geldt en je daar geen verandering in kunt of wilt brengen.
- Je doet het voor de seks – Polyamorie geeft meer mogelijkheden voor seks, maar gaat óók over verbinding in liefde. Als seks je drijfveer is, kies dan liever een andere vorm van nonmonogamie, zoals swingen.
- Een slechte relatie – Je bent niet tevreden over je huidige relatie. Die is saai geworden of staat onder druk. Je zoekt daar een uitweg uit. Polyamorie is geen reddingsboei voor een slecht functionerende relatie. Sterker, die zal alleen nog maar meer onder druk komen. Om goed aan polyamorie te kunnen beginnen, zul je eerst de kern van het probleem moeten aanpakken en gaan werken aan je huidige relatie.
- Je gaat lastige emoties uit de weg – Polyamorie brengt meer dynamiek in je relatie. De pieken zijn hoger, de dalen zijn dieper. Dat is een garantie voor meer emoties, fijne én lastige. Die gaan hand in hand. Er is geen manier om alleen fijne gevoelens te ervaren en de lastige te vermijden. Heb je geen zin om ook die lastige emoties aan te gaan, kies dan niet voor polyamorie.
- Afhankelijk van je partner – Je voelt je sterk afhankelijk van de liefde van je partner(s) en je gevoel van eigenwaarde en veiligheid storten in zonder hen. Polyamorie doet een groot beroep op je autonomie. Daar zul je dus flink aan moeten gaan werken. Je kunt dit ook zien als een positieve uitdaging: leren omgaan met polyamorie kan een springplank zijn voor autonomie en persoonlijke ontwikkeling waar je ook in de rest van je leven veel profijt van kunt hebben.
- Afhankelijk van vrijheid – Je hebt grote moeite om je te binden; je zoekt geen langer durende, diepere verbinding maar eerder losse, voorbijgaande contacten. Polyamorie gaat over vrijheid maar óók over liefde en een diepere verbinding. Als dat je afschrikt, kies een andere vorm van contact óf doe zelfonderzoek naar waar die angst voor verbinding vandaan komt.
- Afhankelijk van prikkels – Je zoekt steeds meer nieuwe en heftiger prikkels en avontuur. Je bent gauw op iets of iemand uitgekeken. Nieuwe prikkels zijn voor jou een uitweg uit het dagelijkse leven. Ben je gevoelig voor verslavingen? Hoewel polyamorie dynamischer is dan monogamie, vraagt ook polyamorie een toewijding en stabiliteit die dan wellicht niet voor jou is.
- Op jouw manier – Je vindt het lastig als zaken niet gaan zoals je gewend bent of zoals je vindt dat ze zouden moeten gaan. Polyamorie zet veel vooronderstellingen, geijkte paden en bestaande structuren op zijn kop. Ook moet je met meer personen rekening gaan houden. Dat vraagt om flexibiliteit en creativiteit. Als je dat moeilijk vindt, kan dit een aanleiding zijn om daar eens naar te kijken. Wil je dat niet, kies dan voor een andere relatievorm.
- Je hebt al teveel aan je hoofd – Je wilt wel meer liefde in je leven, maar je hebt er eigenlijk te weinig tijd en energie voor. Een relatie kost werk en polyamorie is nog eens extra hard werken. Ga eerlijk na waar je prioriteiten liggen en maak een keuze.
- Eenzijdigheid – Jij wilt zelf een andere partner, maar je wilt jouw partners niet delen met anderen. Dat is in de ogen van polyamoristen niet ethisch en je zult in hun kringen dan ook de wind van voren krijgen. Ga voor jezelf eens na
- Mentale uitdaging – Een mentale uitdaging als depressie, bipolariteit, angststoornis, trauma of borderline, zijn op zichzelf geen reden om niet polyamoreus te leven. Realiseer je wel dat polyamorie er nog een extra uitdaging bovenop legt. Soms lukt dat, soms is het te veel.
Openen van je relatie = werk aan de winkel, en wel aan vier winkels tegelijk
Het openen van je relatie is een vaak hele klus. Emoties gieren in het rond en vermeende zekerheden vallen weg. De één wil sneller, de ander juist niet. Het kost nogal wat om dat in goede banen te leiden. Er is veel werk aan de winkel. In die hectiek is het makkelijk om te vergeten dat je samen aan maar liefst vier winkels tegelijk moet werken. In een paar artikelen verspreid over deze site reik ik reddingslijntjes aan voor deelstukken van dit proces. In dit artikel probeer ik daarvan de rode draad te spinnen en je verder wegwijs te maken.
Vier kwaliteiten voor polyamorie en open relaties
In elke relatie, monogaam en nonmonogaam, speelt op één of andere manier de spanning tussen stabiliteit en dynamiek. Aan het begin van een relatie is alles nieuw en dynamisch. Veel is dan nog onzeker. Over tijd groeit de verbinding en de stabiliteit. Meer dan in monogame relaties speelt in nonmonogame relaties de dimensie: “Wat doen we samen en wat doen we apart?”. Natuurlijk doen monogame partners ook van alles los van elkaar, maar intimiteit, en zeker seks, is beperkt tot ‘samen’. Nonmonogame partners laten elkaar meer ruimte.
In een simpel schema kun je vier relatieaspecten onderscheiden: passie, verbinding, autonomie en vrijheid. Hoe beter deze in balans zijn, hoe duurzaam en vervullender je nonmonogame relatie is. Al deze vier aspecten vragen tegelijk aandacht. En elk aspect vraagt weer om een eigen aanpak en persoonlijke kwaliteiten.
Verbinding – bouw aan vertrouwen en veiligheid
Een monogame relatie geeft een gevoel van veiligheid. In je hoofd besef je ook wel dat dat een schijnzekerheid is, maar het is in ieder geval overzichtelijker en duidelijker dan een nonmonogame relatie. De vertrouwde, veilige basis lijkt onder je voeten weggevallen wanneer je je relatie opent. Misschien is er in de aanloop naar je gesprek hierover nog iets stiekem gebeurd. Dan heeft ook je onderlinge vertrouwen een knauw gekregen.
Hoe de toekomst er ook uit gaat zien, het gevoel van verbinding zoals dat geweest is in je relatie, zal een ander gezicht krijgen. Zeker niet per se minder, wel anders. Hoe dan ook, het is belangrijk om samen opnieuw te kijken naar wat veiligheid en vertrouwen voor jullie betekent en hoe je dat opnieuw, wellicht op een dieper niveau, vormgeeft. Hier vind je daarover een paar verschillende perspectieven.
Passie – hang ook thuis de slingers op
Het is heerlijk als nieuwe vlinders fladderen in je buik. Een bonk nieuwe energie komt vrij, je voelt je jaren jonger. Wat is het dan verleidelijk om al je tijd en energie te steken in een nieuwe relatie! Maar hoeveel oog houd je voor je bestaande partner? Als je niet uitkijkt: te weinig. Een cliënt verzuchtte: “Ik gun mijn partner best ruimte, maar nu is het feest buiten de deur en zit ik met de vuile sokken.” Dan kan jaloezie gemakkelijk haar vele groene koppen laat zien en het draagvlak voor een open relatie ondermijnen. Je bestaande relatie vraagt niet alleen om noodzakelijk onderhoud, maar ook om nieuwe investeringen. Zorg dat je ook thuis de slingers ophangt en nieuwe energie in je relatie blaast. Hier lees je daar wat meer over.
Autonomie – leer omgaan met de ongemakken
Een open relatie kan heel fijn zijn, maar komt ook vaak met ongemakkelijke emoties. Je kunt minder terugvallen op de vanzelfsprekende veiligheid van je partner. Je wordt uitgedaagd om meer op eigen benen te staan. Bijvoorbeeld, als je aanziet dat je partner meer vrijheid wil, kan het groene monster Jaloezie de kop opsteken. Dat is nooit leuk; je kunt er wel mee leren omgaan. Hier vind je meer over wat jaloezie is en hier en hier handreikingen om daar makkelijker mee om te gaan.
Als jíj juist harder wilt lopen dan je partner, kan dat ook heel vervelend zijn. Misschien ben je verliefd en gieren de hormonen door je lijf. Dan valt het zwaar om je in te moeten houden. Misschien merkwaardig, maar dat proces en hoe je daar mee omgaat, is op een diepere laag niet zo heel veel anders dan de jaloezie van je partner. Hier lees je daar wat meer over.
Hoe beter je je eigen lastige emoties begrijpt én die van je partner, hoe beter je met elkaar kunt meevoelen, hoe sterker je autonomie wordt en hoe makkelijker je samen tot een weg komt die voor allebei werkt.
Vrijheid – omgaan met de ruimte
Hét grote verschil tussen monogame en nonmonogame relaties is hoe vrij je elkaar laat om intimiteit te delen met anderen. Het kan ontzettend bevrijdend zijn om knellende banden te laten vieren. Geniet daar vooral van! Er schuilen ook adders onder het gras. Waar gaat voor jou vrijheid over in vrijblijvendheid? Gaat het eigenlijk over een verslaving aan steeds nieuwe prikkels? In hoeverre is je behoefte aan vrijheid eigenlijk een vlucht, het ontsnappen uit een situatie die je niet aanpakt? Bijvoorbeeld weg van een relatie die niet goed werkt, of een persoonlijke uitdaging? Zelfkennis en zelfbeheersing zijn een groot goed hier, zodat je dié vrijheid nastreeft die je daadwerkelijk duurzaam gelukkig maakt. Dit artikel gaat hier nog wat verder op in.
Vrijheid gaat natuurlijk niet alleen over intimiteit. Doordat jij en je partner losser en zelfstandiger tegenover elkaar staan, openen zich veel meer mogelijkheden voor ontplooïng en persoonlijke groei. Het wordt minder vanzelfsprekend dat je alles samen doet en je krijgt meer tijd en ruimte om te doen wat voor jóu past. Misschien wil je nieuwe vrienden maken, een nieuwe hobby starten, alleen op reis of ruimte nemen voor persoonlijke ontwikkeling. Misschien heeft één van jullie minder behoefte aan intiem contact met anderen, maar wel aan andere ruimte. Het (nog meer) ervaren van dit soort vrijheid is soms een onverwacht maar zeer welkom gevolg van een nonmonogame relatie.
Stap voor stap
Je relatie openen is ingrijpend. Dát het jezelf en je relatie verandert is zeker, maar hóe precies is niet te voorspellen. Je begeeft je op onbekend terrein met slecht zicht. En dan moet je ook nog eens aan vier aspecten tegelijk werken. Grote stappen ineens maken het risico dat je elkaar onderweg ergens kwijt raakt een stuk groter. Een serie van kleine stappen geven je de kans het terrein te verkennen terwijl je met elkaar in verbinding blijft, steeds kunt bijsturen en het tempo aan kunt passen. Maak daarom steeds concrete afspraken voor een korte, te overziene periode. In dit artikel werk ik dat iets verder uit.
Een mooie ontdekkingsreis!